Czy w 2023 warto zainwestować w instalację fotowoltaiczną?
Przepisy i wytyczne dla instalacji PV.
W przeciągu ostatnich paru lat instalacje fotowoltaiczne wdarły się przebojem na rynek. Takie pojęcia jak prosument indywidualny, panele fotowoltaiczne, inwerter, magazyny energii elektrycznej czy moc instalacji fotowoltaicznej na trwale zagościły w przestrzeni medialnej. Montaż instalacji fotowoltaicznej w której to panele fotowoltaiczne zamieniają energię elektryczną zużywaną w gospodarstwie domowym na własne potrzeby to obecnie najpopularniejsze rozwiązanie wśród odnawialnych źródeł energii. Nadwyżki energii elektrycznej przesyłane są do sieci energetycznej a doposażenie naszej instalacji fotowoltaicznej w magazyny energii pozwala teoretycznie uniezależnić się od sieci elektroenergetycznej.
Niezależnie od konfiguracji naszej instalacji pv powstaje pytanie o opłacalność fotowoltaiki. I tu dochodzimy do przepisów tworzących ramy prawne dla prosumentów (posiadaczy odnawialnych źródeł energii). Sposób rozliczania się z nadwyżek energii określa nam Ustawa o odnawialnych źródłach energii. Ten dokument definiuje nam również szereg pojęć (np. mikroinstalacja, prosument zbiorowy, magazyn energii) oraz role podmiotów np. operatora sieci czy też zakładu energetycznego oraz po jakich stawkach będziemy sprzedawać nadwyżki energii elektrycznej. Innym ważnym przepisem jest Prawo Budowlane w którym określono wymagania dla instalacji fotowoltaicznych.
Ostatnie ważne informacje dla nowych prosumentów znajdują się na stronach rządowych. Inwestycja w instalację fotowoltaiczną jest oczywiście związane z kosztami. Warto więc wiedzieć o istnieniu dotacji w postaci rządowych programów "Mój Prąd 4.0" czy też "Czyste Powietrze". Przyjrzyjmy się bliżej poszczególnym przepisom.
Ustawa o Odnawialnych Źródłach Energii
Z ustawy o odnawialnych źródłach energii wynika podział ze względu na rozmiar tj. na mikroinstalacje (do 50 kW) i małe instalacje (o mocy większej niż 50 kW). Stąd wynika fakt że przeważająca większość gospodarstw domowych posiada fotowoltaikę o mocy nie większej niż 50 kW. Jak wspomniano wcześniej, z ustawy wynika sposób rozliczania się zakładem energetycznym. Do 31 marca 2022r polegał on na systemie opustów tzw. net metering. Prosument za każdy 1kW wyprodukowanej energii elektrycznej w instalacji fotowoltaicznej przesłanej do sieci mógł odebrać ok. 0,8 kW. Magazynowanie energii odbywało się w sieci elektroenergetycznej i było to bezgotówkowe rozliczanie. Wymogiem było przyłączenie mikroinstalacji do dnia 31 marca 2022r aby móc skorzystać z dotychczasowego systemu opustów.
Od 1 kwietnia 2022 r weszła w życie nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii. Nie ma już systemu upustów na dotychczasowych zasadach a nowy sposób rozliczania nazywa się net billing. Polega on na sprzedaży energii elektrycznej wyprodukowanej z energii słonecznej według cen rynkowych. Ceny prądu ustalane w danym miesiącu kalendarzowym zgodnie z notowaniami na towarowej giełdzie energii. Co więcej, od 1 lipca 2024 ceny sprzedaży energii elektrycznej będą rozliczane po cenie obowiązującej w danej godzinie. Na pierwszy rzut oka nowy system sprzedaży energii z fotowoltaiki po cenach rynkowych to rozwiązanie mniej korzystne dla prosumenta.
Takie rozwiązanie promuje autokonsumpcję czyli jak największe zużywanie wyprodukowanej energii z fotowoltaiki przez własne urządzenia elektryczne o dużym poborze prądu (pompa ciepła, pralka) zwłaszcza w ciągu dnia gdy uzysk z instalacji fotowoltaicznej jest duży. Wynika to faktu, że cena zakupu energii elektrycznej z sieci jest zawsze wyższa niż cena jej sprzedaż gdyż dochodzą dodatkowe koszty np. opłaty dystrybucyjne. Net billing promuje wyposażanie instalacji pv w magazyny energii z fotowoltaiki. Warto więc wiedzieć o dofinansowaniach jakie są dostępne na rynku.
Wytwarzanie i magazynowanie energii elektrycznej z dopłatami
Na rynku funkcjonują dwa systemy rządowe których zadaniem jest dofinansowanie instalacji fotowoltaicznej oraz magazynów energii. Pierwszy z nich to "Mój Prąd 4.0". W przypadku budowy instalacji fotowoltaicznej wraz magazynem energii elektrycznej jesteśmy w stanie uzyskać dopłaty w wysokości do 7 tysięcy złotych na instalację pv i do 16 tysięcy złotych na magazyn energii. W przypadku modernizacji polegającej na wymianie nieefektywnego źródła ciepła (kotła na paliwo stałe) i zabudowania pompy ciepła wraz z fotowoltaiką można skorzystać z programu "Czyste powietrze". W zależności od zakresu modernizacji (wymiana nieefektywnego źródła ciepła wraz z termomodernizacją oraz instalacją pompy ciepła i fotowoltaiki) kwota dofinansowania może sięgnąć nawet 135 tysięcy złotych.
Inne przepisy - instalacje PV
Artykuł 29 Prawa Budowlanego określa że instalacja fotowoltaiczna o mocy nie przekraczająca 50 kilowatów nie wymaga pozwolenia na budowę. Należy pamiętać że w przypadku mikroinstalacji o mocy powyżej 6,5 kilowata instalacja pv musi być uzgodnienia z rzeczoznawcą ds. przeciwpożarowych oraz że należy ją zgłosić do organów Państwowej Straży Pożarnej.
Czy w 2023 warto zainwestować w instalację fotowoltaiczną?
O opłacalności fotowoltaiki będą decydować następujące czynniki: moc instalacji oraz planowany poziom zużycia energii na potrzeby własnej oraz czy instalacja pv będzie doposażona w magazyn energii. Idealną konfiguracją w przypadku gospodarstw domowych to pompa ciepła wraz instalacją fotowoltaiczną oraz magazynem energii. Wiąże to się z wysokimi kosztami inwestycyjnymi, które można obniżyć korzystając z programów "Mój Prąd 4.0" bądź "Czyste powietrze". W takim przypadku zwrot instalacji pv może potrwać około 7-10 lat.